هادی قائمی، سخن‏گوی «کمپین حقوق بشر ایران» در ارتباط با ماده‏ی سی‏ام اعلامیه‏ی جهانی حقوق بشر می‏گوید: «قانون اساسی ایران بر اساس بسیاری از مواد اعلامیه حقوق بشر تدوین شده است. مثل آزادی مطبوعات، آزادی تجمعات، آزادی انجمن‏ها، اما در عمل می‏بینیم که در قوانین و آیین‏نامه‏هایی که در سطوح پایین‏تر تدوین شده، از این حقوق جلوگیری می‏شود و این دقیقن نمونه‏ی تناقضی است که ماده‏ی سی‏ام اعلامیه‏ی جهانی حقوق بشر می‏خواهد از آن جلوگیری کند و این اجازه را به دولت‏‏‏ها، گروه‏ها و اشخاص ندهد.»

حسن اسدی زید‏‏آبادی، مسوول کمیته‏ی حقوق بشر دفتر ادوار تحکیم وحدت، در ارتباط با اصلاحات می‌گوید: «اگر شرایط بعد از اصلاحات و اساسن خود اصلاحات را نتیجه‏ی نوعی تحول و تفاوت نگاه در قشر دانش‌جو ببینیم و یکی از حاملان اصلی جنبش اصلاحات و رفرم در ایران را خود دانش‌جویان ببینیم، مشاهده می‏کنیم که بروز اصلاحات در بعد تبلیغاتی آن و در مقطع تاریخی دوم خرداد ۷۶ از دانش‌گاه بروز پیدا کرد.» با وی در ارتباط با مسائل دانش‌جویان در طول نزدیک به دو دهه‏ی گذشته گفت‌وگویی کرده‌ام.

سید ابراهیم نبوی، یکی از روزنامه‏نگاران و طنزپردازانی است که چندی است خارج از ایران و در اروپا زندگی می‏کند. وی در خصوص شرایط مطبوعات در سه دهه‏ی اخیر در ایران، می‌گوید: «در دهه‏ی شصت می‏توانیم بگوییم که اصلا مطبوعه‏ای نداریم. نشریات دولتی هستند. در دهه‏ی هفتاد، با جنبش اجتماعی دوم خرداد و رفتار نسبتاً منطقی و درست دولت آقای خاتمی، چیزی به اسم روزنامه‏نگاری خصوصی و حرفه‏ای در ایران رشد کرد. در زمان آقای احمدی‏نژاد هم، این‏ها آمدند سر روزنامه‏نگاری ایران را کلاه گذاشتند. یعنی با شیوه‏هایی جهت‏گیری روزنامه‏نگاری را عوض کردند.»

روزنامه‏ی «ایران نو» و هفته نامه‏ی «زبان زنان» از جمله نشریاتی بودند که در دوره‏ی دوم مشروطه به نقد موانع سنتی و قوانین مذهبی می‏پرداختند. با این روی‏، زمان روی کار آمدن رضا شاه، انتقادات به تعدد زوجات، حق طلاق یک طرفه‏ی مرد و سن پایین ازدواج برای زنان، بیش از گذشته، در نشریات منعکس می‏شد. برگزاری دومین کنگره‏ی «نسوان شرق» در تهران نیز، مجالی دیگر برای اعتراض به قوانین خانواده بود. هدف اصلی این کنگره، تبلیغ برای تساوی زن و مرد بود.

طرح موضوع بررسی حقوق بشر در ایران، همواره از زمانی در اذهان خطور می‏کند که جریان خاوران را شنیده‏ایم. در سال ۱۳۶۷، کشتار دسته‏جمعی‏ای انجام شده که علی‏رغم آمارهای متعدد، هنوز آمار دقیقی از آن، در دست نیست. پرونده‏ی نقض حقوق بشر، پیش از خاوران، چندان روشن نیست. در همین رابطه، سراغ اولین رییس جمهور ایران، سید ابوالحسن بنی‏صدر، رفتیم. ابوالحسن بنی‏صدر کسی است که به نوعی تاریخچه‏ی دوران پس از انقلاب ایران را در دست دارد. او که اولین رییس جمهور ایران بوده است، در این مورد توضیح می‏دهد.

عیسا سحرخیز که در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، یکی از مسئولان عالی‏رتبه‏ی وزارت ارشاد در حوزه‏ی مطبوعات بوده است، بعدها یکی از کسانی بود که برای انتشار نشریات، بارها به دادگاه احضار شد. او که روزنامه‏ی «اخبار اقتصاد» و ماه‏نامه‏ی «آفتاب» را اداره می‏کرد، در چندین نوبت به دادگاه احضار و با عناوین مختلفی، مثل «براندازی نظام» و «تشویش اذهان عمومی» به پای میز محاکمه رفت. با عیسی سحرخیر که سابقه‏ی بسیار طولانی در تحلیل و بررسی مواد قانونی قانون مطبوعات دارد، در ارتباط با ماده‏ی نوزده اعلامیه حقوق بشر گفت‏وگو کرده‏ام.

نسرین ستوده که پرونده‏های بسیار زیادی در زمینه‏ی حقوق زنان در دست دارد، در پاسخ این سوال که آیا مورد خاصی را می‏تواند در ارتباط با نقض حقوق زن، در قوانین جاری کشور و عدم انطباق آن با ماده‏ی شانزده ارایه کند، می‏گوید: «در یک مورد، وکیل پرونده‏ای بودم که در آن خانمی مدعی بود که بارها و بارها از همسرش کتک خورده بود. بابت این ادعا هم حداقل سه حکم قطعی از دادگاه کیفری داشت که آقا، البته به مجازات‏های خیلی سبک محکوم شده بود. طبق قوانین ایران، حکم طلاق این خانم باید به راحتی صادر می‏شد، اما این‌گونه نشد.»